Trong thực tế, rất nhiều gia đình có con nuôi hợp pháp và mong muốn con được đối xử công bằng như con ruột, đặc biệt là trong vấn đề thừa ...
Trong thực tế, rất nhiều gia đình có con nuôi hợp pháp và mong muốn con được đối xử công bằng như con ruột, đặc biệt là trong vấn đề thừa kế tài sản. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ quyền thừa kế của con nuôi được pháp luật quy định như thế nào. Bài viết dưới đây của Luật 360 .COM sẽ giúp bạn nắm rõ từng trường hợp cụ thể để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Con nuôi là ai theo quy định của pháp luật?
Theo Luật Nuôi con nuôi năm 2010, con nuôi là người được nhận làm con thông qua thủ tục đăng ký hợp pháp tại cơ quan có thẩm quyền. Việc nhận nuôi phải được lập văn bản, có xác nhận của UBND cấp xã hoặc cơ quan tư pháp (đối với trường hợp nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài).
Một người chỉ được coi là con nuôi hợp pháp nếu đáp ứng các điều kiện sau:
Có quyết định công nhận việc nuôi con nuôi của cơ quan có thẩm quyền.
Việc nuôi con nuôi tự nguyện, không trái đạo đức xã hội.
Con nuôi được chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục như con ruột.
Trường hợp nuôi con không đăng ký, chỉ “nhận miệng” hoặc “giấy viết tay” thì pháp luật không công nhận quan hệ nuôi con nuôi hợp pháp, và từ đó cũng không phát sinh quyền thừa kế.
Con nuôi có quyền hưởng di sản thừa kế như con ruột không?
Câu trả lời là CÓ, nếu con nuôi là con nuôi hợp pháp.
Theo Điều 654 Bộ luật Dân sự 2015, con nuôi và cha mẹ nuôi được thừa kế tài sản của nhau như quan hệ cha mẹ – con ruột.
Nghĩa là:
Khi cha mẹ nuôi mất, con nuôi được hưởng phần di sản tương tự con ruột.
Khi con nuôi mất, cha mẹ nuôi cũng có quyền thừa kế tài sản của con.
Ví dụ:
Ông A và bà B nhận nuôi hợp pháp bé C. Khi ông A qua đời, bé C sẽ được hưởng di sản cùng với bà B và các con ruột khác của ông A (nếu có). Tỷ lệ phần thừa kế được chia ngang bằng nhau, không phân biệt là con ruột hay con nuôi.
Khi nào con nuôi không được nhận thừa kế?
Dù pháp luật bảo vệ quyền lợi của con nuôi, nhưng trong một số trường hợp đặc biệt, con nuôi sẽ không được hưởng di sản, gồm:
Không có giấy tờ chứng minh quan hệ nuôi con nuôi hợp pháp (không có quyết định công nhận của cơ quan nhà nước).
Con nuôi bị truất quyền thừa kế, ví dụ: hành hạ, ngược đãi cha mẹ nuôi hoặc vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ với người để lại di sản.
Người lập di chúc có thể chỉ định không cho con nuôi hưởng tài sản (trừ trường hợp con nuôi là người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc, như con chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự).
Quyền thừa kế của con nuôi trong từng hình thức chia tài sản
Trường hợp 1: Thừa kế theo di chúc
Nếu cha/mẹ nuôi có lập di chúc, con nuôi chỉ được hưởng phần tài sản được chỉ định trong di chúc.
Nếu không được ghi tên trong di chúc, con nuôi không có quyền yêu cầu chia tài sản, trừ khi thuộc nhóm người bắt buộc được hưởng (như con chưa thành niên, mất khả năng lao động).
Trường hợp 2: Thừa kế theo pháp luật
Khi cha/mẹ nuôi chết không để lại di chúc, con nuôi sẽ được chia đều tài sản cùng các hàng thừa kế thứ nhất gồm:
Vợ hoặc chồng của người mất;
Cha mẹ đẻ;
Con ruột và con nuôi hợp pháp.
Cách làm thủ tục nhận thừa kế cho con nuôi
Để bảo đảm quyền lợi, người được thừa kế là con nuôi cần chuẩn bị các hồ sơ sau:
Hồ sơ bao gồm:
Giấy chứng tử của người để lại di sản.
Quyết định công nhận việc nuôi con nuôi.
Giấy tờ tùy thân của con nuôi (CMND/CCCD, hộ khẩu).
Tài liệu chứng minh tài sản của người để lại (sổ đỏ, giấy đăng ký xe, sổ tiết kiệm,...).
Thủ tục thực hiện:
Nộp hồ sơ khai nhận di sản tại phòng công chứng nơi có tài sản.
Sau khi được chứng nhận, làm thủ tục sang tên, chuyển quyền sở hữu.
Nếu có tranh chấp, gửi đơn yêu cầu tòa án giải quyết kèm chứng cứ chứng minh quan hệ nuôi con hợp pháp.
Một số lưu ý quan trọng
Để tránh rủi ro pháp lý khi giải quyết thừa kế, Luật 360 .COM khuyến nghị:
Luôn đăng ký việc nhận nuôi con nuôi tại cơ quan nhà nước để bảo đảm quyền lợi hợp pháp.
Nếu có tài sản riêng, nên lập di chúc rõ ràng, ghi đầy đủ thông tin của con nuôi để tránh tranh chấp.
Khi có dấu hiệu tranh chấp tài sản giữa con nuôi và con ruột, cần giữ lại bản gốc các giấy tờ chứng minh (quyết định nhận nuôi, hồ sơ hộ khẩu, giấy khai sinh của con nuôi).
Không nên tự ý phân chia tài sản khi chưa có văn bản thỏa thuận hoặc công chứng hợp pháp.
Tư vấn pháp lý chuyên sâu từ Luật 360 .COM
Quan hệ thừa kế liên quan đến nhiều điều khoản pháp luật dân sự và gia đình, do đó cần sự hỗ trợ từ chuyên gia pháp lý.
Luật 360 .COM cung cấp các dịch vụ tư vấn chuyên sâu, gồm:
Tư vấn quyền thừa kế của con nuôi, con riêng, con ruột.
Soạn thảo và công chứng di chúc hợp pháp.
Hỗ trợ hồ sơ khai nhận di sản, chia tài sản sau khi người thân qua đời.
Đại diện giải quyết tranh chấp thừa kế tại tòa án.
Tóm lại, con nuôi hợp pháp được hưởng di sản thừa kế như con ruột theo quy định của Bộ luật Dân sự. Tuy nhiên, quyền lợi này chỉ được bảo đảm khi có giấy tờ chứng minh quan hệ nuôi con nuôi hợp pháp và không vi phạm nghĩa vụ với cha mẹ nuôi.
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc xác định quyền thừa kế, hãy liên hệ với Luật 360 .COM để được tư vấn, soạn hồ sơ và bảo vệ quyền lợi hợp pháp một cách nhanh chóng, chính xác và uy tín nhất.
COMMENTS